2014 yılında çıkartılan bedelli askerlik düzenlemesinin üzerinden henüz 5 yıl geçmesine rağmen bazı kimseler, her platformda ve buldukları her fırsatta bedellinin ne zaman çıkacağını sormaktaydılar. Taleplerin cevabını geçtiğimiz hafta Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar verdi. Türkiye yeni bir askerlik sistemine geçiyor. Bunun için bir kanun taslağı hazırlandı. Tasarı hâlinde olan bu sistem, TBMM sürecinden sonra kanunlaşacak.
Yeni sistem neyi getiriyor?
Yeni sistemde eğitim seviyesine göre ayrılmış tercihler bulunuyor. Bu tercihler arasında geçiş yapmak da mümkün oluyor. Yükümlüler, eğitim seviyesine göre er/erbaş, yedek astsubay ve yedek subay olarak başlayıp, bedelli askerlik seçeneğine geçiş şansına da sahip. Aynı zamanda yeni sistemle kısa dönem askerlik sona eriyor, onun yerini yükümlü er/erbaşlık alıyor.
Sistemin artıları neler?
Yeni askerlik sistemiyle yükümlülerin askerlik sırasında ve sonrasında yararlanabileceği birçok fırsat öne çıkıyor. Harçlık/maaş, hizmet borçlanması, öğrenim kredisi, iş kurma desteği ve sağlık sigortası gibi imkanlar askerliği daha tercih edilebilir hale getiriyor.
Askerlik süreci nasıl işleyecek?
Yükümlü er/erbaşlar 1 ay temel eğitim aldıktan sonra bedelli yapmak istiyorsa terhis olacak. Eğer istemiyorsa
5 ay kıtalarda görev yaparak 6 aya tamamlamış oluyor. Yine burada terhis seçeneği doğuyor. Bu süre sonrası kalıp kalmayacağı belli olacak askerlerle imtihandaki başarı ve kâbiliyetine göre 6 ay maaşlı askerlik sözleşmesi yapılacak. 6 aylık maaşlı askerlik sonrası yine 3 seçeneğe sahip oluyor: Terhis, sözleşmeli er/erbaşlık ya da niteliğine göre astsubay/subaylığa geçiş.
Askerlik ertelemede yaş sınırı ne?
Lise mezunu bir genç askerlik ertelemesinde yaş sınırı 29’dan 22’ye çekilirken, meslek liseleri için yaş 25. Taslakta meslek yüksekokulu ve lisans eğitimi alanlar için 29 olan erteleme yaşı 28’e, lisansüstü için 35’ten 32’ye, doktora ve tıp eğitimi için 35’te aynı kalmasına ve sporcular için 38’den 35’e indirilmesine yönelik düzenleme öngörülüyor.
Yeni yedek astsubaylığın kapsamı nedir?
Yedek astsubay olabilmek için meslek yüksekokulu mezunu olma şartı aranacak. Aynı şekilde yedek subaylığa hak kazanan vatandaşlara kadro sayısı nedeniyle kontenjan sorunu olması hâlinde bedelli askerlik yanında hem yedek astsubay, hem de yükümlü erbaş/er olma imkânı tanınıyor. Lisans ve lisansüstü mezunların başvurduğu yedek subaylık kadrosu dolarsa bu kişiler de yedek astsubay olabiliyor. Gerekli kriterleri yerine getiren er/erbaş ve uzman erler astsubaylığa geçebiliyor. Astsubaylar, belli şartlardan sonra subay da olabilecek.
Her askerlik türünde de bedelli yapılabilecek mi?
Er/erbaş, yedek astsubay ve yedek subaylığa hak kazanan vatandaşların 1 ay er/erbaşlık süresini doldurduktan sonra bedelli olarak terhisi mümkün. Aynı şekilde yedek subaylığa hak kazanan kişilere de kontenjan sorunu olması halinde bedelli askerlik imkanı tanınıyor.
Bedelli askerlik ücreti neye göre hesaplanıyor ve ne kadar olacak?
Öngörülen yeni sistemdeki bedelli askerlik ücreti 31 bin 343 lira. Bu miktar her altı ayda bir memur maaşına gelen zam oranında artacak. Yurtdışında bulunanlar için 2 bin Euro olan dövizli askerlik ücreti ise 5 bin 113 avro olacak. Bedelli askerlik ücreti belirlenirken 40 bin gösterge, memur maaşı ve katsayının 6 ile çarpımı göz önünde bulundurulacak.