Terör, eline silah almış bir avuç insanın masumları öldürmesinden ibaret değil. Daha doğrusu, terörün kullandığı tek araç silah değil. Uluslararası düzen kurucuların elinde kukla olmaktan başka vasfı olmayan nice örgüt, yalnızca silahla değil, “PR”la da donatılıyor artık. “Terörist”, profesyonel bir fotoğrafçının etkileyici kadrajı altında “savaşçı” oluyor; “terör örgütü” ise yetenekli tasarımcıların eliyle bir “devrim hareketi”ne dönüştürülüyor.
Twitter bunu beğenmedi
Çok sayıda reklam ajansı, grafiker, fotoğrafçı ve gazeteci, bazı terör örgütlerini -özellikle PKK/YPG’yi- uluslararası kamuoyunda bir “sempati nesnesi” haline getirmek için elbirliğiyle çalışıyor. Bu çalışmalar, Türkiye’nin Afrin’e yönelik Zeytin Dalı Harekâtı sonrası zirveye ulaştı. Geçtiğimiz hafta bir isim, Genç İletişimciler Derneği Başkanı Çağlayan İbiş, Twitter hesabı üzerinden bu konuya dikkat çeken ilginç paylaşımlarda bulundu ve birçok ismin terör örgütlerine “estetik” desteğini deşifre etti. İşin bundan da ilginç tarafı, Twitter yönetiminin İbiş’in hesabını dondurarak yazılanları ortadan kaldırmasıydı. Ne var ki hesabın dondurulması ve yazılanların silinmesi, meselenin daha çok dikkat çekmesine sebep oldu.
Terörü onlar finanse ediyor
“Ben reklamcıyım. Uluslararası reklam sektörünün içinde birisiyim. Dolayısıyla bu konuda kimler ne paylaşım yapıyorlar, ne şekilde propaganda faaliyetlerini yürütüyorlar, algı yönetimi ne şekilde oluyor, uluslararası reklam sektörü bunu sürekli ateşliyor. Bunlar, uluslararası tasarımcılar vasıtasıyla da destek veriyor. Terörün finansmanına, terörün yayılmasına ve resmi olarak propagandasının yapılmasına sebep oluyorlar. Bunda da bir beis görmüyorlar. Bunu çok rahat yapıyorlar.”
Çağlayan İbiş, bu sözlerinin ardından Twitter’da sahte hesaplarla bölücü terör örgütünü destekleyen profesyonellerin, “etki ajanları”nın olduğuna, birçok sahte hesap arasında iletişim zinciri oluşturulduğuna dikkati çekti.
Bu filmi Gezi’de görmüştük
Biz bu tip bir çalışmayı ilk defa görmüyoruz gerçi; Gezi Olayları zamanında da “reklam kokan hareketler” tavan yapmış, profesyonel ellerden çıktığı gün gibi aşikâr fotoğraf, afiş, slogan ve videolar sosyal medya üzerinden tüm dünyaya yayılmıştı. Aynı şey şimdi de Türkiye’nin tepesine çöktüğü terör örgütleri için yapılıyor. Özellikle kadın teröristlerin ön plana çıkarıldığı çalışmalarla Suriye’de bir “terör koridoru” değil “direniş hattı” olduğu izlenimi yaratılmaya çalışılıyor.
Peki kim bu isimler? Ne tür çalışmalara imza atıyorlar ve kimlerle birlikte hareket ediyorlar?
Yine Çağlayan İbiş’in paylaşımları üzerinden gidelim. Fotoğraf çalışmaları NZZ Folio, Die Zeit, De Tijd, The Guardian, La Croix, Le Monde, Washington Post, Der Spiegel, NEON, Kapa, Le Figaro gibi önemli medya organlarında yer alan Yunan fotoğrafçı Konstantinos Tsakilidis, Suriye’nin kuzeyinden düzenli olarak fotoğraflar paylaşıyor. Fotoğraflarını, çekiliş hikâyelerini aktardığı “dramatik” metinlerle de süsleyen Tsakilidis, YPG’ye açık biçimde destek vermekten kaçınmıyor.
Adı öğrenci ama işleri profesyonel
İsveçli bir güzel sanatlar akademisyeni ve profesyonel grafik tasarımcı olan Patrik Gustavsson da PKK/YPG temalı tasarımlarıyla, bu tasarımlar için açtığı sergilerle Avrupa’da terör propagandası yapan isimlerden biri.
İngiltere’de yaşayan PKK’lı Gimo Zangana, Ada’da terör örgütünün eylemlerine propaganda desteği sağlayan genç bir isim. İbiş’in görüşüne göre, sosyal medya profillerinde “öğrenci” yazmasına karşın yaptığı tasarımlar bir uluslararası ilişkiler öğrencisinin yapabileceği işler değil. Zangana’nın tasarımları için özel bir site de mevcut.
Paris’te yaşayan Fransız gazeteci Lena Silvestri ise hem çağrışımlı kitap kapakları hem de karikatürlerle terör örgütüne destek verenlerden. ABD’deki San Francisco Üniversitesi Tasarım Akademisi’nden Maher Sinjary ise Kültürel Otonomi Merkezi bünyesinde tez konusu olarak “PKK’nın Amerikan halkına kültürel bir zenginlik ve yeni konsept olarak aktarılması için” özel bir kurumsal kimlik tasarımı yaptı.
Tüm teröristler Rudaw için toplandı
ABD’nin New York eyaletinde yaşayan fotoğrafçı Rick Bajornas, PKK propagandası için yerinde duramayıp yollara düşmüş bir isim. Özellikle Kuzey Irak’taki terör oluşumlarını yerinde gören ve fotoğraflayan (ve elbette onların terörist olduğundan asla bahsetmeyen) Bajornas, çektiklerini internet sitesinden tüm dünyayla paylaşıyor.
Yine Amerika’da yaşayan Ranj Pshdary adlı PKK’lı tasarımcı, kanlı örgüte hizmet eden Rudaw TV’ye özel tasarımlar ve videolar hazırlıyor. Rudaw TV, dünyanın dört bir yanındaki tasarımcıları PKK/YPG propagandası için organize etmesiyle de biliniyor. Rudaw TV’nin PKK propagandasına hizmet eden diğer isimlerse Erbil’den tasarımcı Karokh Akram, Birleşik Arap Emirlikleri’nden Twana Wali ve Danyar Sarman arasındaki ilişki. Enise Seyda adlı PKK’lı kadın da “hikâye fotoğrafçılığı” adı altında tüm dünyaya PKK propagandası yapıyor. Çağlayan İbiş, fotoğrafın hikâyeyle birleştirilerek nasıl bir propaganda tekniği haline geldiğini İngilizlerin ve Amerikalıların öğretmiş olduğunu söylüyor.
YPG için yüksek prodüksiyonlu filmler
Amerikan Ordusunun birkaç hafta önce anlaştığı, küresel reklam holdingi Interpublic Group’a bağlı Mccan Worldwide’ın İngiltere’de çalıştığı reklam filmi yönetmeni Max Witting, kimi zaman bir kebapçıyı, kimi zaman da bir sporcuyu özne olarak kullanarak YPG için yüksek prodüksiyonlu reklam filmleri çekiyor. Mccan Worldwide’ın markaları için çalıştığı İngiliz reklam filmi yönetmeni Max Witting, PKK/YPG için çektiği reklamları da Vimeo adlı ağırlıklı olarak yönetmenlerin kullandığı video paylaşım sitesinde kendi hesabından paylaşıyor.
Almanya’nın en ünlü tasarım sitelerinden Sticker of Berlin ise PKK/YPG afişlerinin rahatlıkla sergilendiği ve paylaşıldığı bir platform. Neredeyse tüm afişlerin altında Almanca sloganlar var.
Hem ajan hem ressam
Sıradaki isim, resmi bir CIA ajanı olan ABD Ohio doğumlu Janet Biehl. Neredeyse sürekli Afrin’de ve Kobani’de bölgedekilerle görüşüyor. Aynı zamanda tasarımlarıyla, yaptığı özel resimlerle, çektiği videolarla ve verdiği konferanslarla sistemli biçimde PKK/YPG kampanyası yürütüyor. Janet Biehl, aynı zamanda PKK ve HDP’lilerin resimlerini yaparak sitesinde sergiledi. Bu da Biehl’in Türkiye’ye gelip gittiğinin işaretlerinden biri.
PKK ve YPG’nin Afrin, Münbiç, Kobani’de propaganda fotoğraflarını çekip ünlü fotoğraf paylaşım sitesi Gettyimages üzerinden dünyaya dağıtan fotoğrafçı ise Amerikalı John Moore. Moore, daha önce Pakistan İslamabad’da görev yapmış.
YPG’nin ödülü Sony’den
Sony tarafından her yıl düzenlenen ve bu yıl 11. kez gerçekleştirilen Dünya Fotoğraf Ödülleri yarışmasının 2018 ayağında da YPG’li bir teröristin bulunduğu fotoğraf finale kaldı. Yarışmanın profesyonel fotoğrafçılara açık olan bölümünde, “Güncel Olaylar & Haberler” kategorisindeki “Rakka’nın Geri Alınması” serisinde yer alan bir fotoğrafta YPG’li bir teröristin tabut taşırken çekilmiş görüntüsü yer alıyor.
Örnekler çok ama mesaj tek: Küresel güçlerin Türkiye’ye vurmak, Türkiye’yi sindirmek, Türkiye’yi yalnızlaştırmak için kullanmayacağı hiçbir şey yok. Buna tarihin en kanlı terör örgütleri de dâhil.
