Havucun büyük yeğeni de denilen, maydanozgiller ailesinden ve boyu 1-1,5 metreyi bulan, hoş kokulu, saplı ve tüysüz, silindir biçimli dik gövdesi, şemsiye biçiminde sarı renkteki çiçekleri olan bitkinin adı rezenedir. Kimisi ona “tatlı dereotu” veya “anason rezenesi” de der. Yemeklerde anason gibi tat ve koku verir. Et, balık, peynire ve ekmeğe kendine has çok özel bir tat katar.
Şeker, nişasta, tanen, sabit ve uçucu yağlar ve müshil hassaları taşıyan, silindirik, yeşilimsi esmer meyveler veren rezene, Ege ve Akdeniz bitkisidir. Farklı yörelerde ‘raziyane, mayana, arapsaçı, tatlı rezene’ gibi isimlerle de anılır. Tohum ve kökleri ilâçlarda kullanılır. Gaz giderici, iştah açıcı, idrar söktürücü, kan arttırıcı hassalara sâhiptir. İki veya çok yıllık otsu, ıtırlı yapısı vardır.
KULLANILDIĞI ALANLAR
Pek çok ilaçta etkin madde olarak kullanılan rezene, mide şişkinliklerini gidermede kullanılır. Çocukları sakinleştirip uyutarak dinlenmelerini sağlar. Her hususta rezene, anasonla eşit oranda karıştırıldığında, hem daha etkili, hem de daha lezzetli olur.
Güçlendirici, iştah açıcı, idrar söktürücü, uyarıcı, rahatlık vericidir ve her türlü bağırsak asalaklarına karşı oldukça etkilidir.
Balgam söktürmede kullanılır.
Öksürük, boğmaca ve astım bunalımlarını yatıştırır.
Hem solucan, hem de kurtları düşürür.
Tıkanan sindirip sistemini yani tüm uzuvlardaki tıkanıkları temizleyerek açar.
İdrarı gelmez hâle geldiği için bitkin düşen ihtiyarların idrarını getirir.
Boğaz hastalıklarına karşı gargara, karın ağrılarına karşı lapası iyi gelir.
Göz kapağı iltihabında lapası göz ilacı olarak kullanılır.
Gözler, rezene çayı ile günde 2-3 kere yıkanırsa
görme gücünü artırır.
Âdet görme zorlukları, karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarına bire birdir.
Lapasının uygulanmasıyla göğüslerin tıkanıklığını giderir, emzirme boyunca normal şişkinlikte kalmasına yardım eder.
Sütü yeterli olmayan genç annelerin sütlerini arttırır.
Sinirlilik hallerinde iyi bir yatıştırıcıdır.
Rezene çayı bebek mamalarına karıştırıldığında, gaz sancıları görülmez.
Sindirim sorunlarından kaynaklanan baş ağrılarını dindirir.
Mide kaynaklı migren ağrısını da geçirebilir.
Boğmaca ve astımda kramplara karşı kullanılır.
REZENE ÇAYI NASIL HAZIRLANIR?
1-2 tatlı kaşığı rezene havanda hafifçe dövülür, 1 bardak kaynar suyla haşlanır ve 10-15 dakika demlendikten sonra süzülüp içilir.
Rahatlık verici, sindirimi kolaylaştırıcı ve bağırsak rahatsızlıklarını gidermek için kullanıldığında kap içine bir tutam anason ve iki yaprak naneyle birlikte iki tutam rezene tohumu ekleyin. Kaynatıp suyunu günde üç fincan için.
İdrar söktürücü olarak kullanıldığında bitkinin tüm parçalarından iki tutamı bir litre suya atın, günde iki-üç fincan için. Bu reçetenin böbrek rahatsızlıklarında iyi geldiği görülecektir.
Gargara olarak ve karın ağrılarına karşı dıştan kullanmak gerektiğinde büyük bir avuç kök, yaprak ve taneleri bir litre suya atıp kaynatın. El ve ayak banyoları için bu nispette rezene kullanarak elde ettiğiniz suyla banyonuzu yapabilirsiniz.
Göğüslerin yetersiz süt vermesi ya da tıkanarak hiç süt gelmemesi halinde ayrıca tendeki çürük ve morartılar için yaprak ve çiçeklerden lapa hazırlayın.
Öksürüğe karşı kullanmak isterseniz, bir litre su içine bir kahve kaçığı rezene tohumu ve kırılmış rezene yaprağı koyun. Balla tatlandırıp her gün üç fincan için.
İç darlığı ve sıkıntılardan ileri gelen aşırı şişmanlıklara karşı iki tutam rezene, iki tutam mercanköşk ve iki tutam naneyi birlikte bir litre suya atın. Uykuya yatmadan önce günde bir fincan için.
Yüz ve beden güzelliği için iki tutam rezene, iki tutam yeşil anason ve iki tutam yaban kekiğini birlikte bir litre suya atın, kaynatıp günde iki-üç fincan için.
