Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türk Diyanet Vakfı’nın Türkiye sınırlarını dışına taşan cami inşalarına bir yenisini daha ekliyor. Türk-Amerikan Kültür Merkezi 60 dönümlük bir arazide Washington’da inşa edilen külliye dünyanın en büyük külliyesi olma sıfatını taşıyor. Geçtiğimiz Eylül ayında Erdoğan’la Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin’in açılışını yaptığı Moskova Merkez Camii’nin ardından Maryland eyaletindeki külliye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla resmen hizmete açılacak.
Türk–Amerikan Kültür Merkezi ismiyle hizmet verecek merkez için Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı ortak çalıştı. Yapının Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın takvimine göre, 29 Mart-2 Nisan arasında açılması bekleniyor.
20 yıllık hayal
Türk-Amerikan Kültür Merkezi Maryland eyaletinin Lanham şehrinde yer alıyor. Merkezi önemli kılan özelliklerinden biri Washington’a 30 kilometre uzaklıkta oluşu. Yehova Şahitleri’nden 1993 yılında alınan araziye ilk olarak bir mescit inşa edilmiş. Ne var ki bölgede Türk nüfusunun yanında, başka etnik kökenden Müslümanların da yoğun olarak ikamet etmesiyle beraber artan dini hizmet ihtiyacı mescidin yetersiz kalmasına neden olmuş.
Mescidin bir merkeze dönüşmesinin hikâyesinin temelinde de bu ihtiyaç yatıyor. 2008’de Amerika’ya gerçekleştirdiği ziyaretle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, orada bulunan Müslümanlardan aldığı bilgiler doğrultusunda kültürel, sanatsal organizasyonların tertiplenebileceği, Türk toplum ve kültür geleneğini Amerika’da daha iyi şekilde yansıtacak bir merkezin hayata geçirilmesi talimatını vermiş.
Bu tarihten itibaren projelendirilen ve yalnızca dini ihtiyaçları değil, kültürel ihtiyaçları da kapsayacak şekilde planlanan merkezin kuruluş aşaması için gerekli çalışmalar başlamış.
Burası yalnızca ABD’nin değil, dünyanın da en büyük külliyesi olma sıfatını taşıyor. 11 Eylül saldırıları sonrası İslamofobinin yükseldiği ABD için, böyle bir merkez kritik önem taşıyor. Külliyenin ABD’nin başkenti Washington’da kurulmuş olmasının ayrı bir önem taşıdığı da uzmanların dikkat çektiği bir diğer konu.
İki buçuk yılda tamamlandı
2008’de Erdoğan’ın talimatıyla ABD’de yaşayan Türk ve diğer milletlerden oluşan Müslüman toplumunun dini hizmetlerini karşılanması için harekete geçen Diyanet, Türk Amerikan Kültür Merkezinin çalışmalarına başladı.
Proje çalışmalarının tamamlanmasıyla, 2013’ün Mayıs ayında Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez’in de bulunduğu külliyenin temel atma töreni, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun katılımıyla gerçekleşti. Türk hayırseverlerin de destek verdiği Maryland Külliyesi’nin inşası yaklaşık iki buçuk yıl süren çalışmalar ardından tamamlandı. 29 Mart-2 Nisan tarihlerinde ABD’ye yapacağı ziyarette Nükleer Güvenlik Zirvesi’ne katılacak olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, burada Maryland Külliyesi’nin de resmi açılışını yapacak.
Maliyeti 100 milyon TL
Washington’a 30 kilometre uzaklıkta bulunan Türk–Amerikan Kültür Merkezi’nde, klâsik Osmanlı mimari tarzında cami, Selçuklu mimari çizgilerini taşıyan araştırma enstitüsü ve atölyeler içeren bir Kültür Merkezi ve 10 adet geleneksel Türk evinden oluşan bir mahalle var. Ayrıca konferans salonu, kütüphane, Türk mutfağına yer veren restoran, kahve evi, dükkânları barındıran bir Cemiyet Merkezi, kapalı spor salonu, Türk Hamamı, araştırmacıların kalabilecekleri bir misafirhane, çağdaş müzecilik anlayışıyla tasarlanmış Medeniyet Tarihi Müzesi, açık spor ve piknik alanları, Osmanlı çeşmeleri ve 400 araçlık kapalı otopark bulunuyor.
Geleneksel ve modern bir yapıyla inşa edilen merkez klasik Osmanlı-Türk mimarisinin en üst uygulayıcısı sayılan Mimar Sinan tarzını taşıyor. Aynı zamanda, Selçuklu mimarisinin izlerini de külliyede görmek mümkün. Toplam inşaat alanı bin 879 metre kare büyüklüğünde olan merkez avlu kısmı hariç, aynı anda bin kişinin namaz kılabileceği kapasiteye sahip. Burada Müslümanların cenaze hizmetleri de karşılanacak.
Merkezin sedef işlemeli kapıları, minberi, mihrabı ve mermer kolon süslemeleri gibi özel işçilik isteyen parçaları Türkiye’de hazırlandı. Bahçesi için Türkiye endemik dokusunu yansıtan bitkiler seçildi, ona göre bir düzenleme yapıldı. Geniş bir külliye şeklinde yapılan Türk-Amerikan Kültür Merkezi’nin 100 milyon TL’ye yakın bir maliyetle tamamlandığı biliniyor.
İlk iftar yapıldı, ilk teravih namazı kılındı
Türk-Amerikan kültür merkezi ilk kez Ramazan ayında Müslümanları kendi çatısı altında buluşturdu. İlk defa iftar yapıldı, teravih namazları kılındı. Müslümanlar bu mekânda ilk kez bir bayram sevinci yaşadı. Amerika’da yaşayan Müslümanlar, farklı din ve inanç grupları, sanat, edebiyat, mimari ve akademi camiasından da pek çok ismin açılışta yer alması bekleniyor.
