Yatrojenik: Tıbbın ve uygulamalarının verdiği zararlar

Başlıktaki ‘Yatrojenik’ kelimesinin mânâsı, tıbbın ve uygulamalarının verdiği zararları ihtiva ediyor.

‘Modern tıbbın’ ‘delile dayalı tıp’ ile aynı şey olmadığını ve bizatihi endüstrinin elinde olduğunu anlatmıştım. Daha evvel yazdığım yazılara doktorlardan (hekim veya tabip kelimelerini bilhassa kullanmıyorum) dikkate değer bir tepki gelmemişti. Demek ki mesele Türkiye’nin sağlık ve tıp eğitimi konusundaki uygulamalarını beğenmediğimi ifade etmem.

Gerçek Hayat Dergisinde yayınlanan son yazım doktorlardan ‘Bilim ve Aşı Karşıtı’ diye büyük tepki almış.

İddialarına göre, ‘Bilimsel yararı yapılan çalışmalar ve kanıtlarla ispatlanmış birçok konuya karşı çıkarak toplum sağlığını tehlikeye atacakmışım!

Bu meyanda geçen hafta ise ‘şeref beratım’ geldi. Tabip Odası hakkımda soruşturma açmış. Demek ki, yakın takipteymişiz. İdeolojik bir takip yani!

Mevzu-u bahis yazımın başlığı tırnak içinde “Doktorunuza rağmen sıhhatli bir
çocuk nasıl yetiştirilir” olup, müteveffa çocuk profesörü Robert Mendelsohn’un kitabının adı idi ve 30 yıllık meslekî tecrübemi ve kanaatlerimi vatandaşıma aktarma ve tam da toplum sağlığını ‘yatrojenik’ etkilerden korumak endişesi ile dikkat çekmek maksadı ile seçilmişti.

Johns Hopkins Üniversitesi “modern tıbbın” her yıl yüzbinlerce insanın ‘yatrojenik’ ölümüne yol açtığını belirtiyor. Yol açtığı sakatlık ve hastalıkların ise milyonları aştığını tahmin etmek zor değil.

Ülkemizde daha 2003’de 5 bin civarında olan tıp fakültesi kontenjanları 15 senede 15 bine çıkarılmış, öğretim üyeleri “eğitime yönlendireceğiz” denmek suretiyle küstürülmüş ve özel sektöre geçmelerini sebep olunmuştur. Bunun zaten yetersiz olan tıp eğitimini daha da gerilettiği ayrı bir gerçektir.

Mezkûr yazımda kullanmış olduğum ‘ayağa düşmüş unvan’ tabiri mesleğim adına üzüntümün ifadesi olup, mesuliyeti de bana ait değildir! Ayrıca ‘tıp doktoru’ akademik bir unvan olmayıp, bir mesleğin adıdır, yani ‘doktora’dan farklıdır!

Yazıma tepki gösteren doktor sitesinin saçma ve mesnetsiz iddialarını geçip, ana itirazlarının yersizliğini ortaya koyalım.

● Folik asit takviyesi faydalı değil, zararlıdır.

● Folik asit takviyesi ile ilgili en mühim yazı nöral tüp defekti (ağır bir sakatlık) ilk gebelikten sonra tekrarlamasının (recurrence) yeşil yapraklılarda bulunan folat (folik asit değil, bir proton eksik olan şekli) alınması ile belirgin azaldığını, çeşitli genlerle alakası olabileceğini yazıyor.

‘Folik asit hapı’ aldığı halde sakat çocuğu olan onlarca kadın gördük. Akraba evliliğinin son derece yüksek olduğu ülkemizde, ‘piyasada ne olduğu belirsiz müstahzarları kullanmayın, dengeli beslenin’ diyerek insanlarımıza doğru olanı söyledik.

● Kordon kanı bankacılığına itibar etmeyin.

● En zayıf tenkidiniz bu arkadaşlar, kök hücre nakli ile uğraşmış birine bunu söylemeniz en hafif ifade ile cehaletinizi gösteriyor.

Türk Hematoloji Derneği ‘Bebeğin biyolojik sigortası olarak lanse edilen kordon kanı toplanmasının reklamlarda adı geçen hastalıkların hemen hiçbirinde endikasyonu yoktur’ diyor zaten. Yani kastedilen kordon kanından elde edilen kök hücre değil, insanların kandırılması.

● Kadın ve erkekte kısırlığın en önemli sebeplerinden biri aşılardır.

● Eğer kendi aşınızı üretemezseniz kapitalist devletler ülkenizin demografisini aşılarla değiştirir. Bu gerçeği ta 1995’lerde herkes duymuştu, siz yeni duymuşsanız bu sizin meseleniz.

● Doktorların akraba evliliğine karşı olmaları bilimle ilgili değil ideolojiktir.

● Üstelik bir de bir makalemizi gösterip çelişkiye düştüğümüzü zannetmişler ki, ideoloji gözlüğü ile bakıldığının zımnen ifadesidir. Otosomal resesif hastalıkların akraba evliliklerinde ortaya çıkma sıklığının çok arttığını, ülkemizde de bu evliliklerin oranının bazı bölgelerde yüzde 40’lara yaklaştığını düşününce yine buldumcuk olmuşlar.

Genetik hastalıkların geçişi ve fenotipe (hayata) yansıması çevresel etkenlere bağlıdır ve buna ‘epigenetik’ denir.

Daha evvel bunun ne olduğunu ve aşılarla alakasını yazmıştım. Heterozigot avantaj bahsine girip okuyucularımızı sıkmak istemem. Bazı mahfillerin milletimizin en mühim dayanak noktası olan ‘aile yapısını’ ortadan kaldırmaya çalışmasına rağmen hâlâ ayakta kalmasının en mühim sebeplerinden birinin akraba evliliği olduğu ve hayatın ilk iki senesinde bebeklerine aşı yapılmadığı takdirde bu ırsî hastalıkların genotip olarak vârid olsa bile fenotipe yansımasının azalacağı kanaatindeyim.

Son olarak, derslerimde öğrencilerime anlatmaya çalıştığım gibi, doktor değil hekim olmak, hikmet (çözüm diyelim) üretmek, bunun için de evvela dürüst, vicdanlı ve ahlâklı insan olmak lazımdır.

Vesselâm!

Benzer konular