ABD’nin BM temsilcisi Nikki Haley 19 aylık görevinden istifa etti. Hindistanlı göçmen bir ailenin kızı olan Haley göreve 2017 Ocak ayında ABD Başkanı Donald Trump tarafından getirilmişti. BMGK’da “Kudüs Tasarısı Oylaması“nda ABD’nin kararına karşı oy kullanan üye devletlere savurduğu tehditleri ve Filistin düşmanlığıyla öne çıkan 49 yaşındaki Haley, ABD’nin BM’deki agresif yüzü olarak hatırlanacak.
Pencaplı ırkçı
BM koltuğunu kendi ülkesinden çok İsrail’i savunmak için kullanan Haley, görevi süresince bir yandan Trump’ın “Önce Amerika” sloganına hizmet ederken bir yandan da İran ve Filistin karşıtı söylemleri ve “azarlamalarıyla” gündeme geldi. Pencap göçmeni bir ailenin kızı olan Haley, ABD’de dünyaya gelmiş bir göçmen kızı olmasına rağmen, benimsediği ırkçı politikalarla, beyaz bir Amerikalıdan daha sert bir profil oluşturarak ABD siyasetinde kademesini hızlıca yükseltti. İsrail değerlerine bağlılığını verdiği fotoğraflar ve yaptığı açıklamalarla sıkça ifade eden Haley’e bu yükselişinde Yahudi kuruluşları da destek oldu. Haley ise bu bağlılığının izlerini gerek BM genel kurulunda gerek ABD iç siyasetinde sıkça ortaya çıkardı.
Fayad’a engel
Haley göreve gelişinden yalnızca birkaç hafta sonra, eski Filistin Başbakanı Salam Fayyad’ın BM’nin Libya elçisi olarak atanmasını engelledi. O dönemde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Güvenlik Konseyi’ne, Fayyad’ı Kuzey Afrika ülkesindeki krizi sona erdirmek için uluslararası çabalara öncülük etmek üzere seçmek istediğini söylemiş ancak bu karar Haley’in itirazıyla karşılaşmıştı. Filistinli politikacıların önünü tıkayan Haley daha sonra yaptığı açıklamada “ABD şu anda bir Filistin devletini tanımıyor veya bu atamanın Birleşmiş Milletler içinde göndereceği sinyali desteklemiyor” ifadelerini kullanmıştı. Haley bu adımı atarken BM’yi de eleştirmekten geri durmamış, genel kurulu “ABD’nin İsrail’deki müttefikleri aleyhine adaletsizce önyargılı hareket etmekle” suçlamıştı.
Salonu terketti
Mayıs ayında, Gazze’de “Büyük Dönüş Yürüyüşü’ kapsamında barışçıl gösteriler düzenleyen Filistinlilere gerçek mermilerle karşılık veren, yüzlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olan İsrail’e Haley aynı günlerde övgü dolu ifadeler kullanmış, İsrail’in gösterilere karşı ılımlı davrandığını söylemişti. Aynı günlerde Haley, Genel Kurul’da Gazze delegasyonu söz aldığında salonu terk etti.
Tehdit yağdırdı
Haley’in en akılda kalıcı hamlesi ise ABD‘nin “Kudüs’ü İsrail’in başkenti” kabul etmesinin ardından, Mısır’ın teklifi ile yapılan “Kudüs Tasarısı Oylaması“ndaki görüntüsüydü. Haley ilk adım olarak oylama öncesi diplomatlara e-posta göndererek üstü kapalı tehditte bulundu. Haley e-postasında aleyhte oy kullanan ülkeler hakkında rapor tutulacağını söyledi. Daha sonra BM kürsüsünden de açıkça tehditler savuran Haley “ABD Kudüs’e büyükelçiliğini taşıyacaktır. Hiçbir oylama bunu değiştirmeyecektir. Ama bu oylama Amerikalıların BM’ye nasıl baktığını ve bizim bize BM’de saygısızlık yapan ülkelere nasıl baktığımız konusunda bir fark yaratacaktır” ifadelerini kullandı.
BMİHK’dan ayrıldı
Haley görevdeyken ABD BM İnsan Hakları Konseyi üyeliğinden çekilmiş bu karara gerekçe olarak da BM’nin İsrail’e karşı önyargılı tutumu gösterilmişti. Konuşmasında “İsrail’e karşı orantısız odaklanma ve bitmeyen düşmanlık konseyin insan haklarıyla değil, siyasi önyargılarla hareket ettiğinin en açık kanıtıdır” ifadelerini kullanan Haley’e Yahudi hakları gruplarından destek açıklaması yağmıştı.
İsrail ordusundan teşekkür
İsrail ordusu Nikki Haley’in istifasının ardından, eski BM temsilcisinin İsrail’e olan “sarsılmaz” desteği nedeniyle teşekkür eden bir tweet attı. İsrail ordusunun resmi Twitter hesabında, “@UNkikihaley İsrail’e olan desteğiniz için teşekkürler. İsrail askerleri sizi selamlıyor!” ifadeleri yer aldı. İsrail Cumhurbaşkanı, Başbakanı ve siyasetçilerin yanı sıra ordudan gelen bu teşekkür Haley’in ABD’nin temsilciliğinden çok BM’de İsrail’in temsilciliği yaptığının bir kanıtı gibiydi.