Tarih 2015’i en büyük mülteci göçlerinden birine tanıklık eden yıl olarak anacak. Yunanistan’dan Makedonya’ya mültecilerin yolculuğunu fotoğraflayan Yannis Behrakis, bu göçün pek çok evresini fotoğrafladı. Denizin ortasında giden botlardan, sınırda bekleyen ailelere kadar hikayeleri toplayan Behrakis, fotoğraflarıyla The Guardian gazetesinin 2015 en iyi fotoğrafçı ödülüne de layık görüldü.
Behrakis için ona ödül getiren bu tanıklık o kadar kolay değil. 25 yıldır mülteci ve göçmenler üzerine çalışan gazeteci için bu yılki deneyimi bir ilk olma özelliği taşıyor:
“Göçmen ve mültecilerin hikâyelerini 25 yılı aşkın bir süredir çekiyorum. Ancak bu yıl olay farklıydı: Mülteci ve göçmenler vatanıma geliyordu. Her gece botlar Yunanistan’a geçti. Polisin ve yerli halkın nasıl tepki vereceğini bilemedikleri için herkes korku içerisindeydi. Hava şartları çok kötü olduğunda bile kayıklar gelmeye devam ediyor. Türk sahilleri 4-5 kilometre uzaklıkta.”
Türkiye’den Yunan adalarına ulaşmaya çalışan sığınmacıların, denizden sonraki yolculuğunu da objektifine yansıyan Behrakis, Makedonya sınırında bekleyenlerle birlikte günler geçirdi. Onun için işin en zor kısmı, ne bekleyiş, ne yorgunluk, ne fotoğraf çekmek:
“işin en az zor olan kısmı fotoğraf çekmekti. İşin en zor yanı ise duygusal kısmı. Aynı şeyi tekrar ve tekrar görmek o kadar üzüntü vericiydi ki…”
Ayın aydınlattığı karanlık bir gecenin ortasında denizde kalan bir mülteci botunu fotoğraflayan Behrakis’in yaşadığı başka özel anlar da var:
“Bir gün şişme botun fotoğrafını çekerken, suda bir hareketlilik dikkatimi çekti. Birinin suya atladığını sandım. Fotoğraf makinamdan bir yunus balığının tam şişme botun önünde suya dalıp çıktığını gördüm. Gerçekten büyüleyici bir andı. Sanki yunus balığı mültecilere yol gösteriyor ve onlara hoş geldiniz diyordu.”
Mültecilerle denizde olduğu kadar sınırda da vakit geçirdi Behrakis. 45 Suriyeli mülteciyle beraber Yunanistan’la Makedonya sınırındaki Kilkis şehrine bağlı Idomeni Köyü’ne gitti. Sınırda gece gündüz yaptıkları kilometrelerce yolculuğun fotoğrafları da yaşanan trajediye tanıklık ediyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (BMMYK) göre, bu yıl Yunanistan’a 107 bin mülteci ulaştı. Bu rakam 2014’te 43 bin 500 olan göçmen sayısının iki katına denk. BMMYK, Yunanistan’da mültecilerin sokaklarda yattığını, yiyecek ve su bulamadığını belirterek koşulların Avrupa Birliği için “tam anlamıyla utanç verici” olduğunu bildirmişti.
2015’te Doğu’dan ve Afrika’dan Avrupa’ya doğru yapılan yasadışı göçler arkasında büyük insani dramlar bıraktı. Daha iyi bir hayat için varını yoğunu simsarlara kaptıran çaresiz insanların ölümle biten yolculuklarının simgesi Bodrum kıyılarına vuran Aylan oldu.
