Tarihi Anayasa değişikliği referandumunda sonuçlar belli oldu. Türkiye, yüzde 51,4 ile yeni sisteme ‘evet’ dedi. Anayasa değişikliğine ilişkin en çok ‘Evet’ oyu veren il yüzde 81,1 ile Bayburt olurken, AK Parti’nin kalelerinden olan Aksaray yüzde 75,57 ile ikinci, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın memleketi Rize de yüzde 75,56 ile üçüncü oldu. Referandumda ilçe düzeyinde rekor ‘Evet’ oyu yüzde 96,8 ile Şanlıurfa’nın Harran ilçesinden çıkarken yüzde 96,2 ile Adıyaman Sincik ikinci, yüzde 95,2 ile Şanlıurfa Akçakale üçüncü oldu. Malatya’nın Kale ve Elazığ’ın Palu ilçesi de yüzde 90’ın üzerinde ‘evet’ oyu diyen diğer bölgelerdendi. Peki, bölge halkı neden ‘Evet’ dedi, rekor ‘evet’ oyu çıkacaklarını tahmin ediyorlar mıydı? 16 Nisan gecesi sonuçlar vatandaşlarca nasıl karşılandı? Gerçek Hayat olarak bu bölgelerdeki belediye başkanları ve şehrin önde gelen STK’larıyla kentlerdeki referandum sürecini konuştuk.
Bayburt’ta şükür namazı
Bayburt Belediye Başkanı Mete Memiş
Bayburt Anadolu’da kadim bir şehirdir. Anadolu’da Türkler kadar eskidir. Bayburt hiçbir döneminde yanlışın haksızlığın yanında yer almadı. Bayburt halkı bu referandumu değerlendiriyorken bu açıdan ele aldı ve oyunu kullandı. Batılı zihniyetin hem kendisine hem de Türkiye’deki uzantılarına karşı Sayın Cumhurbaşkanımızın yanında yer almak istedi ve ‘evet’ oyu kullandı. Bu tamamen Bayburtlunun gönlünden gelen kadirşinaslığıyla ilgili bir durumdur. Öte yandan son dönemde özellikle Maliye Bakanı Naci Ağbal Bey’in Bayburt’u modern bir kent hüviyetine kavuşturmak adına tarımda, sanayide hayvancılıkta gerçekleştirdiği yatırımlar halkımızın bu referandumda ‘evet’ oyu vermesinde etkili oldu.
Sayın Cumhurbaşkanımız bir Bayburt mitinginde “Bayburt Türkiye’dir” demişti. Sahiden öyle… AK Partili MHP’li CHP’li Saadet’li herkes, Sayın Cumhurbaşkanımızın yanında yer almıştır. Bizde mukaddesatımız söz konusuysa bayrağımız, ezanımız söz konusu olduğunda hiçbir Bayburtlu birinden ne bir adım öndedir, ne bir adım geridedir. 16 Nisan akşamı sonuçlar açıklandığında kentin birçok yerinde kutlamalar yapıldı. Binlerce vatandaşımız sokaklarda, caddelerde toplu şükür namazı kıldı. Çok güzel ve anlamlı bir geceydi. Bundan da memnuniyet duyduk.
15 Temmuz ruhu 16 Nisan’da bizimleydi
Aksaray TÜMSİAD Şube Başkanı İlker Başgan
Biz daha fazla yüksek oranda ‘evet’ çıkmasını arzu ediyor ve bekliyorduk. Hatta Türkiye’de en çok ‘evet’ oyu çıkacak olan il Aksaray olması gibi bir hedef vardı. Aksaray, yüzde 75 ile Türkiye’de en çok ‘evet’ oyu veren ikinci kentimiz oldu. Bu onur verici bir şey yine de. Selçuklu döneminden beri Anadolu şehri, dolayısıyla tarih boyunca da her zaman bu milletin irfanını bu milletin değerlerini en üst düzeyde temsil eden bir şehirdir. Bu tarihi referandumda da yüzyıllar boyu göstermiş olduğu tutumu değiştirmediğini gösteriyor. Gerek AK Parti gerek Milliyetçi Hareket Parti gerekse Büyük Birlik Partisi yönetimi, tüm samimiyetleriyle memleket davası için büyük çaba sarf etti. Bunun meyvelerini de aldığını düşünüyorum.
Aksaray’da referandumda AK Parti ile MHP arasında ciddi bir kırılma söz konusu olmadı. Sonuçta bu demokratik bir süreçti. İnsanların farklı görüşten fikrini beyan etmeleri doğaldır. Fakat şehirde yüzde 75 oranında ‘evet’ çıkması da dikkate alınması gereken bir değerdir. Şehirde genel hava, tıpkı 15 Temmuz gecesinde olduğu gibi birlik ve beraberlik içerisinde geçti. Halkımız o gece hiçbir siyasi partinin çatısında olmadan tıpkı 15 Temmuz’daki birlik ve beraberlik içerisinde referandum sürecini kutladı. Ülkemizin büyümesini hazmedemeyenlerin 15 Temmuz’da gerçekleştirdiği darbe girişimine milletimiz gereken cevabı verdi. Referanduma bağlı olarak piyasalara güven artacağını, yatırımın ve istihdamın artacağını ekonomik bir gelişme olacağını düşünüyorum.
Rize = Erdoğan
Yeşilay Rize Şube Başkanı Av. Harun Mertoğlu
Rize, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 80’inin üzerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a oy vermişti. Bu referandumda aslında hedefimiz bu oranı yakalamaktı lakin yakalayamadık. Ama yine de Türkiye’de en çok ‘evet’ oyu alan üçüncü il olduk. Açıkçası bu kadar çok ‘evet’ oyunun çıkması için analiz yapmaya gerek yok. Rize’de ‘Recep Tayyip Erdoğan’ denilince sular durur. Başka faktörlerden ziyade Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faktörü çok tetikledi. Tek üzüntümüz rekor kırmaktı ama olmadı. Rize’de o gece oy oranı yüzde 65’lerden 55’lilere düşünce ufak çaplı bir korku yaşanmadı değil. Ama nihayetinde ‘evet’ ile biten referandum süreci Rize’de coşkuyla karşılandı, kimi yerlerde havai fişek gösterileri, caddelerde arabaların konvoy oluşturmaları… Meydanlarda horonlar, halaylar çekildi. Tam bir bayram havası esti diyebilirim.
Harran bayram yeri
Harran Belediye Başkanı Mehmet Özyavuz
Resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 96,83 ile Türkiye’de en fazla ‘evet’ oyu veren ilçe olduk. İlçemizde yüzde yüz ‘evet’ tercihi çıkması için yoğun çaba harcadık. Söze gerek yok, Harran daha önce AK Parti’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bağlılığını verdiği yüksek oy oranla vermişti. Toprağına, bayrağına, Reis-i Cumhur’una bağlı bölgeyiz. Birlik ve beraberliğin öneminin farkında olan ilçeyiz. Harran Türkiye’ye ciddi bir mesaj vermiştir. Bu güzel birliktelik aynı şekilde ortak bir tavır olarak sandığa da yansıdı. Harran, Türk, Arap ve Kürt seçmenlerinin birlik ve beraberlik içerisinde yaşadığı önemli bir ilçe.
16 Nisan akşamı sonuçlar açıklandığında bayram havasını hissettik. Bayraklarımızla sokaklara meydanlara çıktık. Çok güzel ve anlamlı bir geceydi. Gönül isterdi ki Harran’da çıkan rekor ‘evet’ oyu Türkiye’nin genelinde de çıksaydı. Ama buna da şükür. MHP teşkilatından arkadaşların desteklerini de unutmamak gerekiyor. Bu süreçte sağduyulu arkadaşlar elinden gelen gayreti gösterdiler. Vatandaşlar bu işin bilincinde, ne için referandumda ‘evet’ demek gerektiğini çok iyi biliyor. FETÖ’nün, PKK’nın, Avrupa’nın bu referanduma neden bu kadar karşı? Bunun bilincinde sandığa sahip çıktılar. Desteklerinden dolayı ilçe halkımıza ayrı ayrı teşekkür ediyorum.
‘Gönül isterdi ki en az %60 çıksın’
Adıyaman Sincik Belediye Başkanı Mehmet Korkut
Adalet ve Kalkınma Partisi kurulduğundan beri ilçemiz oy verme anlamında çok büyük bir teveccüh gösterdi. Bu referandum yüzde 96,2 ‘evet’ oyu ile kendi rekorumuzu kırdık. Bu anlamda çok mutluyuz. Cumhurbaşkanımız da bizzat bizi arayarak teşekkür ve memnuniyetlerini dile getirdiler. Sincik, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı çok seviyor, ona çok güveniyor. AK Parti’nin ülkemize yaptığı kalkındırma politikaları da bunda etken. Biliyor ki ülke kalkındıkça bu yöreye de hizmet geliyor. Hem demokratik anlamda hem hizmet anlamında AK Parti bir çığır açıyor. Ama şu da bilinmelidir ki Sincik halkı, yöremize hizmetin gelip gelmemesine bakmıyor; kısacası menfi hareket etmiyor. Ülkenin geldiği noktayı görerek oy kullanıyorlar.
Sincik halkının tamamı Kürt’tür. Kürt seçmenin Tayyip Erdoğan sevgisini de bir tarafa yazmak gerekiyor. Bu anlamda önemli buluyorum. Sincik, devletin birliğine bütünlüğüne vatanın katkı sunmuştur. Öte yandan 16 Nisan akşamı buruk bir sevinç vardı. “Evet” ile referandum geçti ama gönül istiyordu ki en az yüzde 60 ile geçsin. Yüzde 51,4 gibi bir sonuç beklenmiyordu.
Malatyalılar Erdoğan’ı çok seviyor
Malatya MUSİAD Şube Başkanı Hüseyin Kalan
Kale ilçesinde yüzde 94,5, Pötürge’de yüzde 88 ‘evet’ oyu çıktı. Ben öyle inanıyorum ki çok daha iyi anlatılsaydı bu oran yüzde 100 olurdu. Çünkü Malatyalılar Erdoğan’ı çok seviyor. Buradaki insanların yüzde 95 Kürt’tür. Yani ırk ayrımı yapmaz. Dindar, muhafazakâr bir kimliğe sahiptir. HDP kökenli vatandaşı çok azdır. Kale’de, Pötürge’de Battalgazi’de açıkçası AK Parti’ye küskün bir kesim var. Onlardan doğan açığı MHP kapattı. Malatya merkezde de yaklaşık yüzde 70 oranında ‘evet’ oyu çıktı. Açıkçası başarılı bir sonuç değil. Çünkü daha önceki referandum ve Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları daha yüksekti. 16 Nisan akşamı Türkiye’de nasıl bir atmosfer varsa burada da öyle atmosfer vardı. Adeta bayram havası hâkimdi. Sokaklarda, caddelerde konvoy yapan araçlar, Erdoğan tezahüratları… Her yerde Türk bayrakları asıldı. Havai fişekler atıldı.
Koalisyonlara ‘hayır’ dedik
Elazığ Palu Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Fadıl Ülgen
Elazığ Palu’da yüzde 94,19 ‘evet’ oyu çıktı. Palu’da yaşlı nüfus çoğunlukta, ‘evet’ oyunun bu kadar çok çıkmasında bu yaşlı nüfusun etkisi var. 1960 darbesi, 72 muhtırası, 82 darbesi, bu darbeler içerisinde 15 Temmuz darbe girişimi, onlarca kurulup kısa sürede yıkılan koalisyon hükümetleri… “Bu yaşananların arkasında kimler var, neden Türkiye’nin selametine gölge düşürüyor?” Bu yaşlı nüfus çok iyi görüyor. Türkiye genelinde zaten referandumda gençlerin birçoğu ‘hayır’ oyu vermiş sanırım. Gençlerin sahiden bilinçlendirilmesi gerekiyor. Palu’da Türkler ve Zazalar iç içe barış ve huzur içinde kardeşçe yaşıyor. Irk, dil, din ayrımı yok. Türkiye’nin istikrarı için, devletin ve milletin bekası için ‘evet’ dedi. Terör örgütlerinin ülkede huzurun ve sükûnetin bozulması noktasında Batı dâhil tüm güçlerin harekete geçmesi bu gibi etkenler Palu’da dikkatle takip edildi. Öyle sıradan bir referandum gözüyle bakmadı Palu halkı.
