İngiltere’de monarşiye karşı kampanya yürüten cumhuriyetçiler, ülkede tahtın varisi Galler Prensi Charles’ın hükümetin gizli belgelerini düzenli olarak okuduğunu ortaya çıkardı.
Cumhuriyetçilerin “bilgi özgürlüğü yasası” kapsamında başbakanlığa yaptıkları taleple ortaya çıkan skandal, monarşinin İngiltere’de sadece “sembolik” olmadığı tartışmasını alevlendirdi.
Cumhuriyetçiler, Charles’ın kendisine düzenli olarak ulaşan gizli belgeler sayesinde pek çok hükümet tasarrufunu kamuoyunun önüne gelmeden öğrendiğini ve hükümet üyeleri nezdinde birebir lobi yaparak şekillendirebildiğini ileri sürüyor.
Belgelerin Kraliçe Elizabeth ve Charles’ın oğullarından Prens William’la da paylaşıldığı belirtiliyor.
Grup, monarşinin bu sayede özellikle kendi ekonomik çıkarlarına ve imtiyazlarına zarar verecek yasaları engelleyegeldiğini savunuyor. Cumhuriyetçiler, 1930’lardan bu yana sürdüğü ortaya çıkan uygulamanın sona erdirilmesi için Başbakan David Cameron’a çağrıda bulundu.
Cumhuriyetçiler grubunun lideri Graham Smith, “sıra dışı ve kabul edilemez” diye nitelendirdiği uygulamanın Prens Charles’ı “kabinenin gizli bakanı” yaptığını söylüyor.
Anayasal Monarşi’yle yönetilen İngiltere’de parlamentonun iki kanadını teşkil eden Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası’ndan geçen yasalar son aşamada Kraliyet onayı alıyor. Ancak Cumhuriyetçilerin ortaya çıkardığı skandal, kraliyet ailesi üyelerinin yasalarda daha parlamentoya gelmeden önce de bilgilendiklerini ve nüfuz kullanabildiklerini gösteriyor.
Kraliyet ailesi İngiltere’de en büyük gizliliğe sahip yapılardan biri.
2010’da çıkarılan bir yasa sayesinde, bilgi özgürlüğü yasasının kapsamı dışında bırakılan Kraliyet ailesi, aile üyelerinin özel hayatlarını da sıkı koruma altında tutuyor.
Kraliyet ailesinin mali operasyonlarından aile üyelerinin vasiyetlerine, ailenin arşivlerinden siyasiler nezdindeki etkisine kadar pek çok alan karanlıkta.
Cumhuriyetçiler, Kraliyet ailesinin faaliyetleri ve yaşamları üzerindeki gizlilik perdesinin kalkması halinde, monarşi kurumuna verilen halk desteğinin de hızla düşeceğini savunuyor.
Araştırma kuruluşu Ipsos’un 2013’te yaptığı ankete göre İngiltere’nin bir cumhuriyete dönüşmesini isteyenlerin oranı yüzde 17. Aşırı sağın yüzde 95’i monarşiyi desteklerken, liberal demokratların yüzde 87’si monarşist. Ana muhalefet partisi İşçi Partisi’ni destekleyenler arasında cumhuriyetçiler yüzde 25’e kadar çıkıyor.
İngiltere’de The Guardian gazetesi Prens Charles’ın 2004-2005 yıllarında dönemin hükümetindeki bazı bakanlara gönderdiği 27 mektubun açıklanması için 10 yıldır kampanya yürütüyor. Mektupların açıklanması Charles’ın “en içten görüşlerini ve inançlarını” içerdiği gerekçesiyle yasaklanmış durumda.
Charles’ın 1969’dan beri hükümetlere benzer mektuplar gönderdiği ve hükümet üyeleri ile gizli görüşmeler yaptığı iddia ediliyor.
Cumhuriyetçiler her sene ilan edilen Kraliyet ailesinin maliyeti ile ilgili yayımlanan raporda pek çok ayrıntının gizli tutulduğunu dile getiriyor.
Kraliyet ailesine parlamentoda verilen yıllık 40 milyon sterlinin güvenlik masrafları gibi ilave kalemleri içermediğine dikkat çeken Cumhuriyetçiler, gerçekte kamuya ait mülklerden gelen gelirler ve gizli kalemlerle birlikte ailenin ülkeye yılda 300 milyon sterline mal olduğunu savunuyor. Bunun 100 milyon sterlinlik bölümü sadece ailenin güvenliğine harcanıyor.
Buckhingam Sarayı müze olsun
Kraliçe’nin resmi ikametgahı Londra’nın merkezinde bulunan Buckingham Sarayı. Saray yılda 2 ay ziyaretçilere de açılıyor. Cumhuriyetçiler, dünyanın en değerli sanat koleksiyonlarından birini barındıran sarayın Kraliçe’den alınıp müzeye çevrilmesini talep ediyor.
Prens Charles da Buckingham Sarayı’na komşu Clarence House’u ikametgah olarak kullanıyor.
Charles 14 hafta, oğlu 47 gün çalışmış
Kraliyet ailesinin 18 üyesi “çalışan aile üyeleri” sayılıyor, dolayısıyla yerine getirdikleri “temsil görevi”ne karşılık bütçeden para alıyor. Çalışan hanedan üyelerinin her birinin ortalama yıllık maliyeti yaklaşık 20 milyon sterlin olarak hesaplanıyor.
Ancak 2014 yılı verilerine göre Prens Charles sadece 14 hafta, Prens William da 47 gün “çalışmış.”
Kraliyet ailesinin serveti
Kraliyet ailesinin serveti $34.8 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Aile, dünyanın en zenginleri listesinde ilk 20’ye girebilecek kadar varlıklı.
Kraliyet ailesinin 2500 kilometrekare toprağı bulunuyor. Aile kurumlar vergisi ödemiyor, kraliçe ise ancak 1993’ten beri gelir vergisi ödemeye başlamış.
Kraliyet ailesinin servetinin önemli unsurlarından birini oluşturan sanat koleksiyonunda Rembrandt, Poussin ve Leonardo da Vinci’ye ait paha biçilmez eserler de yer alıyor.
Gizli konsey başkanı kraliçe
Kraliçe’nin başkanlığını yaptığı ve devlet sırrı niteliğinde konuların ele alındığı “Gizli Konsey”e aktif veya eski siyasetçiler ile bürokratlar üye. Ayrıca Kraliçe uygun gördüğü kişileri de konseye üye alabiliyor. Konseyin yaklaşık 650 üyesi bulunuyor. Gizli Konseye başbakanın yanı sıra ana muhalefet lideri de üye. Üyelik, Kraliçe’nin önünde diz çökmeyi ve el öpmeyi de içeren bir törenle başlıyor.
Cumhuriyetçi olduğu bilinen İngiliz İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn’in geçen ay gerçekleşen Gizli Konsey’e üyelik töreninin gereklerinin ne kadarını yerine getireceği tartışma konusu oldu ancak törenin ayrıntıları ne Kraliyet, ne de İşçi Partisi tarafından kamuoyuyla paylaşılmadı.
Stalin gitti, kraliçe yerinde
İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth geçen eylülde Kraliçe Victoria’nın rekorunu geçerek İngiltere’nin en uzun süre tahtta bulunan monarkı unvanını aldı. 1952 yılında 25 yaşındayken tahta çıkan 89 yaşındaki 2. Elizabeth 9 Eylül itibariyle 63 yıl 7 ay 2 gün tahtta kalan büyük büyük annesi Kraliçe Victoria’nın rekorunu kırdı. 2. Elizabeth Winston Churchill’den David Cameron’a toplam13 Başbakan gördü.
Tahtta çıktığında Joseph Stalin hala Sovyetler Birliği’nin lideriydi, ABD Başkanı ise Harry Truman’dı.
Kraliçenin rekoru Charles’a yaramadı
2.Elizabeth tahtta en uzun süre kalan monark olurken, en büyük oğlu 66 yaşındaki Galler Prensi Charles da en uzun süredir tahta çıkmayı bekleyen veliaht oldu.
Avrupa’da 10 monarşi var
Avrupa’da İngiltere dışında 9 monarşi daha bulunuyor. Bunlar Liechtenstein, Lüksemburg, Monaco, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç, Belçika, Danimarka.
