Düşen Savaş Uçağının “Kara Kutusu”ndaki Sırlar…

‘Öngörülemez ülke’ nedir yahu?

Türkiye-Rusya krizi patladıktan sonra pozisyonları en merak edilen ülke ve uluslararası kurumlar “net” biçimde yerlerini tarif ettiler. Batı genel ve aleni biçimde Ankara’nın yanında durdu.

Bir ülke istisna; Almanya. Berlin kendine göre makul nedenlerle Rusya ile sorun çıkaran her ülke ve olayda paniğe kapılıyor.

Son vakada ise herkesten farklı bir tavır aldı ve Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel’in ağzından, “Bu olay, bölgedeki birçok kesimin öngörülemez olarak tanımladığı bir oyuncuya işaret ediyor. Bu oyuncunun Rusya değil Türkiye olduğu ortaya çıkmıştır” dedi.

İlk bakışta Rusya’yı kollayan eğilim göze batabilir. Fakat asıl iş Türkiye’yi “izah” edişinde. Komik de sayılır; Ankara’yı kestiremiyorlar, çözemiyorlar. Çözemedikleri için de sersemliyorlar. Almanya istisna da değil.

Sigmar Gabriel’in takip eden cümlesini de buyrun siz çözün; “Gerginliğe Rusya’nın ihlalleri yol açmış olabilir. Buna rağmen Türkiye’nin bu ihtilafta zorlu bir rol oynadığını gözden kaçırmamalıyız”.

Türkiye Putin’in gündemini vurdu: Putin, Batı’nın Suriye krizi konusundaki korkula­rından çıkar sağlamayı denedi. Güç boşluğunu doldurmak için harekete geçti ve kendi gündemini dayattı. Putin’in sahada birlikleri olması onun için bir avantaj ama bu çok uzun sürmeyecektir. Artan Rus zayiatı Mos­kova’ya halk desteğini kesecektir.

Türkiye kâğıttan bir kaplanı düşürdü: Putin’in iki acil hedefi var: Rus şirketlerinin yeniden borçlanabilmesi için yaptırımları kaldırmak ve nakit darlığını çözebilmek için petrol fiyatlarının yükselmesi. Eğer dikkatli davransaydı şimdiye kadar elindeki kozun hayal ettiğinden çok daha zayıf olduğunu görürdü. Alman dostu Merkel’i neredeyse kendine düşman etti. Kayda değer bir Türk dostunu ise gerçek bir düşmana dönüştürdü. Uçağın düşürülmesi açıkça bir kaza değildi. Türk hükümeti Putin’i bazı Amerikalı hayranları gibi yeterince etkileyici bulmuyor.

Putin Erdoğan hakkında yanlış hükme vardı: Putin, Türk mevkidaşı ve eski dostu Erdoğan hakkında yanlış hükme varmış. Putin’in Erdoğan’ın ilerideki Rus hamlelerine yönelik cevabını anlamasının en iyi yolu, muhtemelen kendisinin nasıl tepki vereceğini hayal etmesi olacaktır.

Rusya başına gelecekleri biliyor­du: Türkler bir Rus savaş uçağını düşürdüğüne göre herhalde Putin de ateşle oynayanın elinin yana­cağını anlamıştır. Putin, NATO’nun ciddi bir önlem almayacağına inanarak her seferinde daha da saldırganlaşıyordu. Putin, Türkiye’nin çıkarlarını koruma konusundaki ka­rarlılığını hiç anlayamadı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, olay ile ilgili olarak sonuna kadar Türkiye’nin yanında bu­lunduklarını bildirdi.

Suriye çıkmazı: Türkiye’nin Rus uçağını düşürmesi beklenmeyen bir şey değildi. Putin kızgın görünse de bir Türk-Rus savaşı uzak bir olasılık.

Esad’la görüş ayrı­lığı daha da netleş­ti: “Batı ile Putin arasında Esad rejimi ile ilgili görüş ayrılığı daha da netleşti. Putin IŞİD ile mücadele ediyor gibi görünürken esasen IŞİD’i değil, Esad karşıtı isyancıları hedef alıyor. Türkiye bir kırmızı çizgi çizmek istemiş olabilir.

Ankara son derece haklı: “Türkiye son derece haklı. Rusya’nın sorumsuz askeri davra­nışları göz önüne alın­dığında böyle bir olayın eli kulağındaydı. Ankara yapacağını söylediği şeyi yaptı. Bunu yapmak için her türlü hakkı vardı.”

Yangına körükle gi­den kendi yanar: “Daha önceleri Rusya’yı ‘dostça uyaran’ Cumhurbaş­kanı Erdoğan, bu ihtilaf çer­çevesinde yangına körükle gidenlerin kısa süre sonra kendilerini yangının içinde bulacaklarını söylemişti.”

Suriye’de ilk kez iki yabancı ülke bir­birini vurdu: “Rusya’nın Türkmenleri bombala­ması Türkiye’yi fazlasıyla öfkelendirdi. Öte yandan Suriye’deki kriz konusun­da ilk kez Suriye haricinde iki yabancı ülkenin birbiri­ni hedef alması ve vurması oldukça dikkat çekici.”

NATO müttefikinin arkasında: “NATO, Rusya’nın ‘çok ağır bedel ödenecek’ açıklaması karşısında, tüm gücüyle müttefikinin arkasında duruyor.”

Türk İntikamı… Türkler için Rus je­tine müdahale edilme­si pek de heyecanlanacak bir durum değil. Türkle­rin Türkmen hassasiyeti ve Rusya’ya yönelik uya­rıları uzun zamandır gün­demdeydi.

Türklerin belgeleri var: “Putin uzun za­mandır bu denli ağır ifade­ler kullanmamıştı. Türkler ise kendinden emin ve ellerinde belgeleri var. Buna benzer durumla­rın, zamanında dünya savaşına neden olduğu ise unutulmamalı.”

Rutin bu tür reak­siyonlara alışkın değil: Türkiye Rusya’yı de­falarca uyardı, dikkate alın­mayınca olan oldu. Aslında Putin bu tür reaksiyonlara alışık değil. Olay sonrası akla hemen yaptırımlar konusu geldi. Putin’in, Suriye hesabının Türkiye ile köprüleri atmaya değer olup olmadığını yeniden hesap etmesi gerekir.

Bu ilk ihlal değildi: “Moskova’nın Türk hava sahasını ihlali ilk değil. Daha önce de ben­zer bir hadise yaşanmış ve Moskova, ihlalin kötü hava koşulları nedeniyle gerçekleştiğini duyur­muştu. NATO Rusya’yı uyarmış ve müttefikiyle gerginlik yaşamaması talebinde bulunmuştu.”

Bu olay Esat’la Putin arasındaki ilişkinin kanıtı : “Böyle olaylar, Esat, Putin ve Ha­maney arasındaki ilişkiye bir yanıt teşkil etmeyeceği gibi, bu ilişkileri güçlen­dirip bunların ne kadar doğru olduğunu kanıtlar.”

Ey Dünya Türkmen­leri Birleşin!: “Pu­tin’in darbeyi kabullenip biraz tevazu göstermesi gerekir; zira Arap coğraf­yasının doğusundaki Rus çıkarlarını koruması için İran ile ittifak kurması yetmez. Dün yaşanan olay, Putin’in Tahran ziyareti­nin sonuçlarından biridir.”

Düşünülmüş bir adım: Türkiye’nin attığı adım, üzerinde düşünülmüş bir adım­dan ibaretken; burada Rusya’nın Suriye’deki hareketini panikletme amacı güdülüyor.”

Küçük düşürme hamlesi: “Bu olay, Mısır’da düşürülen sivil uçaktan sonra Putin’e yönelik ikinci küçük düşürme hamlesini ifade ediyor. Ki Türkiye’nin olay sonrasında Rusya yerine NATO’yu araması, bu küçük düşürmeyi ikiye katlamaktadır.”

Türk Arap atılımı doğar: “Dün yaşa­nan olay, ABD ve Rusya arasında yeni bir çekişme konusunu oluşturacağı gibi, Rusya-İran atılımına karşı da bir Türk-Arap atılımı doğuracaktır.”

Uçağın düşürülmesi bir tuzak mıydı: “Dün yaşanan olayın bir tuzak olup olmadığı sorusu da hâkim ki, Putin ile Hama­ney arasındaki olağanüstü görüşmenin üzerinden 24 saat geçmemişti!”

Ankara en büyük payı istiyor: “Dün yaşanan eylem, Rusya’nın, Suriye muhalefetini Suriye rejimi ile masaya oturmak için ikna etme girişimlerini başarısız kılmak için yapıldı. Zira Ankara, Suriye muhalefetinin temsili bağlamında en büyük payı istemektedir.”

Türkiye Oyunu Bozdu Mu: “Vi­yana’da Suriye konulu toplantıların yapılması ve Esad’ın en azından birkaç yıl daha iktidarda kalmasının netleşmesi, Suriye’deki inisiyatifin Batı, Türkiye, Arabistan ve Katar’ın elinden çıkması­na neden oldu.”

Türkiye’nin Mace­racılığını Yanıtsız Bırakmak Rusya’nın Uluslararası Konumunu Zedeler: Şimdi Ruslar uluslararası bir güç olarak zorlu bir seçim yapmak zorundadır. Ya Ankara’nın bu girişimi karşısında sessiz kalıp bunu dolaylı alanlarda yanıtlayacak ki, bu durumda savaş alanla­rında heybetiyle alay edi­lecek veya Türkiye’ye layık olduğu bir yanıt verecek ki bu durumda prestijini ihya etse de Batı ile arasında krizin yeni bir aşamaya girmesi mümkün olacak.”

Putin Türk dış poli­tikasının tabutuna bir çivi daha çaktı!: “Tür­kiye, Esad’a karşı savaşan isyancıları vurmasından ve Suriyeli Kürtlere des­tek vermesinden dolayı Rusya’ya çok kızgın. Rus jetinin düşürülmesinden sonra ise Putin, DAEŞ’in ‘bir ülkenin tüm ordusu tarafından’ korunduğunu söyleyerek Türk dış poli­tikasının tabutuna bir çivi daha çaktı.”

 

Benzer konular