Yeni Şafak internet servisi, 15 Temmuz darbe girişiminin tüm ayrıntılarını geleceğe taşıyacak bir projeye imza attı. 6 ay süren yoğun bir çalışma sonucunda oluşturulan 15 Temmuz’un dijital kütüphanesi geçtiğimiz hafta yayına açıldı ve kamuoyundan büyük beğeni aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da detaylıca inceleyip “çok iyi bir proje” dediği dijital kütüphane için çok sayıda bakan ve milletvekili de olumlu mesaj yayınladı. Bir haftada 1 milyondan fazla kullanıcı tarafından ziyaret edilen 15 Temmuz Dijital Kütüphanesinde; darbe girişiminin öncesi ve sonrasıyla ilk 48 saati dakika dakika anlatılıyor, 249 şehidin ayrı ayrı biyografi sayfası yer alıyor. Kütüphanede; gazilerle yapılan söyleşiler, darbeci askerlerin itirafları, FETÖ’nün 50 yıllık geçmişi ve statik haritalar ile 15 Temmuz gecesine dair infografijkler de yer alıyor. İnternet haberciliğine yeni bir bakış açısı getiren “dijital kütüphane”, tasarım, yazılım, içerik üretimi ve uygulanabilirliği ile de dikkat çekiyor. Albayrak Medya Grubu’nun dijital yayınlarını yürüten şirketi Piri Medya’nın geliştirdiği projenin nasıl ortaya çıktığını, nasıl geliştirildiğini ve bundan sonra nasıl bir işlevi olacağını konunun muhatapları ile konuştuk.
15 Temmuz’u geleceğe taşıdık
Ömer Karaca
Piri Medya Genel Müdürü
Gelecek yıllara aktarabileceğimiz dijital ansiklopedi fikri, darbe girişiminden bir-bir buçuk ay sonra gündemimize geldi. Konu ile alakalı “ne yapabiliriz, darbe girişimini en kolay nasıl anlatabiliriz? “ gibi düşüncelerle bir araya geldik. Elbette Türkiye’de bizim kurumumuzda dâhil birçok basın yayın kuruluşu, 15 Temmuz sürecini ele alan çok sayıda eserler ortaya çıkardı. Ancak bu, sınırlı sayıda insanların eline ulaştığı bir gerçekti. Bu eserler tükenebiliyor, dolayısıyla erişimde sıkıntı söz konusu oluyordu. İnternet ise bu erişim engelini ortadan kaldıran en iyi medya aracı. Bu bağlamda “15 Temmuz Dijital Kütüphanesi” projesine başladık. Ekibimizin tamamı içeriden, dışarıdan kaynak kullanmadık. Arkadaşlar sağ olsunlar, bu proje için ciddi mesailer harcadılar.
Yeni Şafak olarak iyi işler yapmak istiyoruz. Günlük hedeflerin değil, uzun vadeli hedeflerin peşindeyiz. O yüzden adımlarımızı sağlam atarak hedeflediğimiz yere ulaşmak istiyoruz. İlk toplantıya girdiğimizde “öyle bir arşiv yapacağız ki bu işin röntgenini çekecek, hiç eskimeyecek, belki bundan 30-40 yıl sonra bile bu arşiv için dünyanın dört bir yanındaki insanlar, konuyla ilgili referansı bu projeyle gösterecek” dedik. Ayrıca yeni nesil nereden nereye geldiğimiz hususunda pek fazla bilgi sahibi değiller. Bu ülkede neler yaşandığını, ülkenin ne tür süreçlerden geçtiğini bilmiyorlar aslında. Nitekim bakacakları çok fazla kaynak da yok. Bütün bu hengâmenin içinde biz, 15 Temmuz’u gelecek nesillere hızlı bir şekilde erişebilir hale getirmek istedik. Yeni nesil artık gelecekte darbelerle ilgili haber çıktığında, o gün neler yaşandığını birkaç tıkla kapsamlı bir şekilde fikir sahibi olabilecekler. Yani bu açıdan çok değerli bir çalışma olarak görüyoruz. Şu da var ki bu kadar kapsamlı bir projenin içine girmemizin nedenlerinden biri de; iş yapış şekillerinin de artık böyle olmasını inandığımızdan kaynaklanıyor. Böyle bir teamül oluşturmak da istiyoruz. 15 Temmuz Dijital Kütüphanesinden sonra yeni bir projeye daha başladık. İnşallah, referandum ile ilgili Yeni Şafak olarak çok ciddi bir çalışma yapıyoruz. Bu projedeki yaklaşımımızı da aynı şekilde, “aktörleriyle, tarihi süreciyle, geçmişte kim ne yapmıştı, sonra neler oldu” şeklinde ele alıyoruz.
***
Darbeleri sadece manşetlerden biliyoruz
Ersin Çelik
Yeni Şafak İnternet Yazı İşleri Müdürü
Darbeyi duyuran ve halkı sokağa çağıran medya grubu olmak bize başka sorumluluklar da kattı. Darbe sürecin ve darbecilerin peşini bırakmayıp, tüm Türkiye’nin an ben an yaşadığı hain girişimi kayıt altına alıp geleceğe taşımak istedik. 27 Mayıs’ı, 71 muhtırasını, 12 Eylül’ü ha keza 28 Şubat şimdi nesillere doğru düzgün taşınamadı. 28 Şubat’ın üzerinden 20 yıl geçti ama henüz ortaya çıkarılmamış, kayıt altına alınmamış bir sürü gerçek var. En büyük deliller ise darbe dönemlerinin gazeteleri ve onların büyük bir kısmı da darbecilere destek olmuş, boyun eğmiş ve birlikte hareket etmişler. Şimdi iletişim çağındayız, teknolojik imkânların sınırı yok. Dijital ansiklopediyi bu yüzden çok önemsedik, daha proje aşamasındayken içselleştirdik. Kütüphanenin içindeki bilgiler çok önemli, gelecek nesillerin 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili bir hafızaya ihtiyacı var ve bu sitede bu görevi yapacak. Darbecilerin ve destekçilerinin peşini bırakmayacak, onları her an her yerde tarih önünde yargılayıp vicdanlarda mahkum edecek bir çalışma çıktı ortaya. Herkes Aynı zamanda; 15 Temmuz’da canlarını ortaya koyan şehitlerimizi, gazilerimizi ve istiklal mücadelesi veren kahraman halkımızı da bu sayfa ile bir ke daha tarihe geçirmiş olduk.
***
Çok dilli yayına da hazırlıyoruz
Ayşe Çolpan Tan
Yeni Şafak İnternet Haber Şefi
Video editörü, grafik editörü, haber editörü hep beraber koordineli bir şekilde proje üzerinde yoğunlaştık. Yazılım tarafında da epey yoğun bir çalışma oldu. Orada da en az 6-7 kişilik bir ekip çalıştı. Toplamda 25 kişiyle 6 ayda bitirdik. Yayına soktuğumuz ertesi günden itibaren şehit yakınlarından güzel geri dönüşler oldu. Kimi şehidin akrabası yeni bilgiler bizimle paylaşıyor, kimi vatandaşlar 15 Temmuz ile alakalı yeni videolar gönderiyor. Şehidin hayatıyla ilgili, çocukluğuna ilişkin, eğitim hayatına dair detaylar hatta kabristanın fotoğraflarını gönderenler bile oldu eklememiz için. Onları da eklemeyi düşünüyoruz. Eğer geri dönüşü tamamlayabilirsek çok daha fazlasının geleceğine inanıyorum. Sayfa sürekli güncellenmek için yapıldı zaten. Bundan on sene sonra da güncelleyebileceğimiz bir sayfa. Şu an sayfa İngilizce diline çevrilmeye başlandı, Arapça, Fransızca Almanca ve diğer dillerde de hazırlanacak.
60 şehit yakını ile görüştüm
İzzet Kaya
yenisafak.com Editörü
Darbenin ilk 48 saatini ele alan zaman çizelgesini oluşturmakla görevliydim. Diğer yandan şehitlerimizin biyografilerinin hazırlanmasında da yer aldım. 60 şehit yakını ile görüştüm. Aslında zaman çizelgesini hazırlarken her şey normalmiş gibiydi ama şehit yakınlarıyla görüşmelerde çok etkilendim. Ağustos ayı gibi başladı görüşmeler, acılar çok tazeydi ve bazı şehit yakınları konuşamıyordu. 80 darbesini büyüklerden duyduk, 28 Şubat’ın ise kıyısından geçmiştim. Bir gazeteci olarak 15 Temmuz’u yaşamak ve geleceğe taşımak beni çok heyecanlandırdı.
***
15 Temmuz’un travmasını atlatamadık
Kübra Tokuş
yenisafak.com Editörü
Projenin her yerinde görev aldım. Çok etkileyici ve zor bir süreçti. Vatandaşlar 15 Temmuz’un travmasından 2-3 ayda çıktı ama ben hâlâ etkisinden çıkamadık açıkçası. Çünkü 15 Temmuz ile alakalı videolar hazırlarken en ince ayrıntısına kadar çalışıyorduk. Bir kere değil, bin kere izlediğimiz için artık içimize yerleşti. Benim için en özel anlardan biri de sayfa tamamlandığında tanıtım videomuzu siteye koymadan hep beraber izlediğimiz andı. O duygu bambaşkaydı, sanki ilk defa izliyormuşuz gibi ağlayarak izledik. Hâlbuki altı aydır bu işin içindeyiz.
5 sene sonra da ekleme yapacağız
Emir İskender
Video Editörü
Bu projenin video kısmından sorumluydum. Bizim bir işimiz de arşivlemek. 15 Temmuz gecesinden başlamıştık arşiv yapmaya. Sağ olsun yine video editörlerimizden Ender Çınar arkadaşımızın bir aylık çalışmasıyla projeye giriş yaptık. Facebook, Twitter, Youtube ve ajanslardan taradığımız bütün görüntüler klasör, klasör olay yerine kadar her şey sıralandı. Tanıklar ve gazilerle yapılan röportajları kurguladık. Bazılarının prodüksiyonları bize ait, daha önce hiçbir yerde yayınlanmadı. Yaklaşık olarak 600 video var kütüphanede. Aslında hiçbir seslendirme olmadan 15 Temmuz’u anlatan bir belgesel çıktı ortaya bir taraftan da. Bu arşiv, hiçbir zaman bitmiyor sürekli yenileniyor. “Yaptık, bitti” olmayacak. Bunun devamı da gelecek. Bundan 5 sene sonra da o gün bir şey olmuşsa kesinlikle kütüphaneye girecek.
***.
Tüm KHK’ları bir araya getirdik
Doğukan Gezer
yenisafak.com Editörü
4 farklı sayfa hazırladım. 15 Temmuz’da medyanın durumu, demokrasi nöbetleri, Yenikapı mitingi ve OHAL ve KHK’lar benim işimdi. OHAL ve KHK’lar çok önemli belgeler aynı zamanda. Gelecekte çok lazım olacaklar. Bir arada olmaları çok önemliydi. Medyanın durumu sayfasında tüm medya kuruluşlarına yer verdik. Yeni Şafak darbe girişimini ilk duyuran kuruluş olduğu için Türkiye’de farklı bir yer edindi elbette. Buna özellikle vurgu yaptık. Ayrıca Türkiye’nin tüm noktalarında 28 gün boyunca tutulan demokrasi nöbetlerini de dosyalaştırdık. Tarihe geçen Yenikapı mitingini tüm detayları ile kütüphanemize aktardık.
***
Hem çalıştım hem deneyim kazandım
Mesut Özcan
yenisafak.com Editörü
Üç farklı çalışmada görev aldım. İlk etapta haritalarla başladık. Burada şehitlerin vefat ettikleri yerleri harita üzerinde belirledik. Ankara, İstanbul, Marmaris’te, yine benzer bir şekilde haritalarla olayların yaşandığı yerleri aktarmaya çalıştık. FETÖ’nün dünya yapılanmasını gösterdik. Yaklaşık 100 civarı ülkede okulları dernekleri, kurum ve kuruluşlarını, lobi faaliyetlerini tüm yapılanmalarını mümkün mertebe ortaya koymaya çalıştık. Bu çalışmayla ortalama bin 600’ün üzerinde kurum ve kuruluşu ortaya çıkardık. Tek bir haritanın üzerinde noktasal olarak gösterilmesi bu açıdan bir ilkti. FETÖ’nün 50 yıllık sürecini toplamda 55 sayfalık bir çalışma ile ortaya çıkardık. 150’den fazla kaynak inceledik bunun için. Ayrıca Fetullah Gülen’in iade sürecini ele alırken Türkiye ile Amerika arasında ilişkileri de detaylandırmış olduk. Benim için de büyük bir deneyim oldu.
***
15 Temmuz Dijital Kütüphanesi’ne emek veren diğer isimler
Editörler: Tuna Bayramoğlu, Pınar Köse, Aslıhan Şimşek, Mustafa Kalkan, M. Hubeyb Karaca, Emre Sertkaya, Halil İbrahim Gürel
Video Editörleri: Emir İskender, Ender Çınar, Celal Can Vatandaş, Recep Çelik, Elif Dilan Ozğan, Esra Hacıoğlu, Ömer Lütfü Gözsüz, Gökhan Kadir Sarı
Yazılım proje ekibi: Adem Çınar, Caner Şahin, Muammer Öner, Ahmet Egesel, M. Seyit Alantepe, Alim Ece, Şükrü Emanet, Faruk Kalkan, Faruk Aydemir
Grafikerler: Tunç Çevik, Tansu Kısacık
